SOALAN YANG KERAP DIAJUKAN
1. Apa itu kanser?
Kanser
ialah sel yang terhasil secara tidak normal dalam badan seseorang. Satu
kelompok sel kanser dipanggil tumor dan jika
tidak dirawat ia boleh membesar dan merebak ke anggota badan yang lain.
Tumor
tidak berguna kepada badan, sebaliknya ia mengganggu dan ‘mencuri’
zat daripada sel lain serta boleh
membahayakan nyawa pesakit. Sel kanser tidak mempunyai bentuk khas,
wujud dalam pelbagai
saiz dan berbeza daripada sel sihat yang
mempunyai bentuk seragam. Ia boleh dilihat dengan jelas di bawah
mikroskop.
2. Apakah leukemia?
Leukemia
ialah kanser sel darah putih. Ia dikategorikan ‘kanser luar biasa’
kerana tidak mempunyai tumor. Walaupun sel
ini ada dalam darah, tetapi tidak bermakna pesakit yang menghidap kanser
jenis
lain akan mendapat leukemia.
3. Apa yang menyebabkan kanser?
Punca
sebenar bagaimana dan mengapa pertumbuhan sel yang tidak terkawal
berlaku
masih tidak diketahui. Bagaimanapun, kajian
mendapati ia ada kaitan dengan tabiat, gaya hidup, pemakanan dan faktor
geografi,
seperti kanser paru-paru dikaitkan dengan
tabiat merokok (ia sebenarnya boleh dielakkan).
4. Bagaimana kanser merebak?
Sel
kanser akan membuat ‘laluan’ sendiri dan menjangkiti dari satu
tisu ke tisu lain. Lama kelamaan sel kanser
yang bertambah banyak akan merebak dari kawasan permulaan ke organ lain
melalui
saluran darah atau sistem limfa. Rawatan awal
boleh mencegah masalah ini.
5. Bolehkah ia diwarisi?
Secara
umumnya, kanser tidak boleh diwarisi. Bagaimanapun, individu yang ada
sejarah
keluarga mempunyai risiko, tetapi anak tidak
semestinya mendapat kanser. Paling penting, sel kanser juga tidak akan
menjangkiti
orang lain, walaupun melalui pemindahan
darah.
6. Adakah semua tumor itu akan menjadi kanser?
Tidak.
Tumor ada dua jenis: benigna dan malignan. Tumor benigna bermakna ia
tidak
merebak dan jarang berbahaya seperti ketuat
dan sista. Tumor malignan pula akan merebak ke organ lain dan membesar
sendiri
sehingga menjadi barah.
7. Adakah semua kanser sama?
Tidak.
Ada banyak jenis kanser yang menyerang organ badan. Sesetengah jenis
kanser
tumbuh perlahan, tetapi ada yang merebak
cepat. Berlainan jenis kanser memberi kadar tindak balas berbeza
terhadap rawatan.
8. Bolehkah kanser diubati?
Ya. Ramai penduduk Malaysia sembuh daripada kanser. Peluangnya berbeza mengikut
jenis kanser, tetapi lebih awal ia dirawat peluangnya untuk sembuh lebih tinggi.
9. Bolehkah ia dikesan awal dan dirawat?
Ya,
jika pesakit tahu tanda awal dan menjalani pemeriksaan kesihatan sebaik
menyedarinya.
Namun, kebanyakan orang mengabaikan tanda
awal ini sehingga penyakit sudah merebak ke peringkat berbahaya.
10. Apakah tanda amaran kanser?
Senarai
di bawah hanya tanda umum. Bagaimanapun, tanda ini juga boleh muncul
bersama
ketumbuhan benigna seperti ketulan pada
payudara. Pun begitu, sebaik menyedari tanda ini, segera jalani
pemeriksaan kesihatan.
-
Kudis yang tidak sembuh selepas beberapa minggu.
-
Pigmen atau ketuat yang semakin membesar, jadi hitam dan berdarah.
-
Ketulan pada buah dada.
-
Pendarahan vagina yang luar biasa (terutama di antara tempoh haid).
-
Perubahan tabiat buang air atau najis berdarah.
-
Air kencing berdarah.
-
Masalah tidak hadam dan hilang selera makan.
-
Sakit tekak dan batuk berpanjangan.
-
Sukar menelan makanan.
11. Adakah kanser boleh menyerang tanpa tanda?
Ya.
Dalam kebanyakan kes, kanser tidak menyebabkan sakit pada peringkat
awal. Ia
menyerang dalam diam. Sakit hanya dirasai
apabila kanser sudah merebak dan inilah sebabnya segera berjumpa doktor
sebaik tanda
awal dikesan dan jangan tunggu hingga sakit.
12. Adakah wanita dan lelaki mempunyai risiko sama diserang kanser?
Tidak. Secara keseluruhannya, lelaki lebih ramai mendapat kanser.
13. Apakah jenis kanser yang kerap menyerang lelaki dan wanita?
a.
Wanita: Kanser payudara, serviks, kolon, ovari, leukemia dan paru-paru.
Kanser
payu dara ialah insiden paling kerap
membabitkan 30.4 peratus daripada semua jenis kanser di kalangan wanita.
b.
Lelaki: Kanser paru-paru, prostat, nasofariks, usus, leukemia dan
rektum. Kanser
paru-paru menunjukkan insiden paling tinggi
iaitu 13.9 peratus bagi semua jenis kanser yang menyerang lelaki.
14. Wujudkah ‘zon umur bahaya’ dan adakah kanser juga mempunyai
ciri ini?
Secara
amnya, kanser boleh menyerang sesiapa saja, tidak kira berapa umur
mereka.
Bagaimanapun, ia biasanya berlaku pada orang
dewasa, terutama selepas 40 tahun. Jadi ketika ini, jika ada tanda awal
kanser,
segera berjumpa doktor.
Bagi
wanita pula, buat pemeriksaan payudara sendiri setiap bulan (beberapa
hari
selepas habis haid) dan ujian pap smear (jika
mempunyai kehidupan seks aktif) sekurang-kurangnya tiga tahun sekali.
15. Bagaimana kanser dirawat?
Rawatan awal penting kerana kebanyakan kanser merebak cepat. Ada beberapa kaedah
rawatan iaitu:
a. Pembedahan.
b. Radioterapi (menggunakan radiasi tinggi seperti sinar-X, sinar gamma, radium
atau bahan radioaktif).
c. Ubat antikanser.
d.
Hormon — kadangkala beberapa hormon digunakan serentak, bergantung
kepada
jenis kanser. Kemoterapi bermakna menyuntik
atau memberi ubat yang akan memusnahkan sel kanser tertentu kerana
sesetengah
sel kanser boleh dikawal menggunakan hormon.
Secara amnya, pembedahan bertujuan membuang semua sel kanser di tempat terbabit
dan disusuli radioterapi sinar X atau gamma untuk memusnahkan tumor yang boleh menjadi kanser.
16. Bolehkah kanser dielakkan?
Dalam
sesetengah kes, kanser boleh dielakkan. Contohnya, 90 peratus kes
kanser
paru-paru boleh dielakkan jika tidak merokok.
Kajian saintis menunjukkan 80 peratus daripada semua jenis kanser
disebabkan
faktor luaran.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan